နိဂုံးချုပ်အနေနှင့် .... Cosmic Joke?
Genome ပရောဂျက်၏ရလဒ်များအရလူသားတို့၏ genome တွင်မျိုးဗီဇ ၃၄၀၀၀ ခန့်သာရှိသည်။ မျှော်မှန်းထားသောမျိုးဗီဇသုံးပုံနှစ်ပုံမရှိပါ။ မျိုးရိုးဗီဇထိန်းချုပ်ထားတဲ့လူသားတစ်ယောက်ရဲ့ပရိုတိန်းအတွက်ကုဒ်ပေးဖို့လုံလောက်တဲ့ဗီဇတွေမရှိတဲ့အခါမျိုးရိုးဗီဇထိန်းချုပ်ထားတဲ့လူသားတစ်ယောက်ရဲ့ရှုပ်ထွေးမှုကိုငါတို့ဘယ်လိုဖြေရှင်းမလဲ။
မျိုးရိုးဗီဇအဆုံးအဖြတ်အတွက်ကျွန်ုပ်တို့၏ယုံကြည်ချက်အယူဝါဒကိုပိုမိုအရှက်ရစေခြင်းသည်လူသားများတွင်တွေ့ရှိသောမျိုးရိုးဗီဇစုစုပေါင်းနှင့်ကမ္ဘာပေါ်ရှိရှေး ဦး သက်ရှိများတွင်တွေ့ရသောမျိုးရိုးဗီဇစုစုပေါင်း၌များစွာကွာခြားချက်မရှိခြင်းဖြစ်သည်။ မကြာသေးမီကဇီဝဗေဒပညာရှင်များသည်မျိုးရိုးဗီဇဆိုင်ရာသုတေသနတွင်လေ့လာခဲ့ဆုံးတိရစ္ဆာန်ပုံစံနှစ်ခုဖြစ်သော genomes ကိုအပြီးအစီးပြုလုပ်နိုင်သည်၊ အသီးပျံနှင့် microscopic roundworm (Caenorhabditis elegans) တို့ပါ ၀ င်သည်။
ရှေး ဦး Caenorhabditis သန်ကောင်သည်ဖွံ့ဖြိုးမှုနှင့်အမူအကျင့်များတွင်မျိုးဗီဇများ၏အခန်းကဏ္ကိုလေ့လာရန်ပြီးပြည့်စုံသောစံပြတစ်ခုအနေနှင့်လုပ်ဆောင်သည်။ ဤအလျင်အမြန်ကြီးထွားလာခြင်းနှင့်မျိုးပွားနိုင်သောသက်ရှိများသည်အတိအကျ ၉၆၉ ဆဲလ်များဖြင့်ဖွဲ့စည်းထားသောတိကျသောပုံစံကိုယ်ထည်ရှိပြီးအမိန့်ပေးဆဲလ် ၃၀၂ ခန့်ပါ ၀ င်သောရိုးရှင်းသော ဦး နှောက်၊ ၎င်းသည်ထူးခြားသောအပြုအမူများကိုပြသသည်။ အရေးအကြီးဆုံးမှာ၎င်းသည်မျိုးရိုးဗီဇစမ်းသပ်မှုအတွက်အဆင်ပြေသည်။ Caenorhabditis genome တွင်မျိုးဗီဇပေါင်း ၁၈၀၀၀ ကျော်ပါဝင်သည်။ ဆဲလ်ပေါင်းသန်း ၅၀၀ ကျော်ရှိသောလူ့ခန္ဓာကိုယ်တွင်အနိမ့်၊ လည်ပတ်မှုမရှိသော၊ သေးငယ်သောအဏုကြည့်တုတ်ကောင်ထက်မျိုးရိုးဗီဇပေါင်း ၁၅၀၀၀ သာရှိသည်။
သိသာထင်ရှားသည်မှာသက်ရှိများ၏ရှုပ်ထွေးမှုသည်၎င်း၏မျိုးရိုးဗီဇရှုပ်ထွေးမှု၌မထင်ဟပ်ပေ။ ဥပမာအားဖြင့်အသီးပျံမျိုးရိုးဗီဇကိုမျိုးဗီဇ ၁၃၀၀၀ ပါ ၀ င်သည်ဟုမကြာသေးမီကသတ်မှတ်ခဲ့သည်။ အသီး၏မျက်လုံးတွင် Caenorhabditis တီကောင်တစ်ခုလုံး၌တွေ့ရသောဆဲလ်များထက်ပိုများသည်။ အဏုကြည့် roundworm ထက်အသွင်သဏ္ာန်နှင့်အမူအကျင့်များတွင်ပိုမိုရှုပ်ထွေးပြီးအသီးတွင်မျိုးဗီဇ ၅၀၀၀ သာရှိသည်။
Human Genome Project သည်လူသားမျိုးရိုးဗီဇကုထုံးကိုပုံဖော်ရန်ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာကြိုးပမ်းအားထုတ်မှုတစ်ခုဖြစ်သည်။ ပြီးစီးခဲ့သောလူသား၏အသေးစိတ်အစီအစဉ်သည်လူသား၏ရောဂါဘယအားလုံးကို "ကုစားရန်" လိုအပ်သောအချက်အလက်များအားလုံးကိုသိပ္ပံပညာကပံ့ပိုးပေးလိမ့်မည်ဟုထင်ခဲ့သည်။ လူသားမျိုးရိုးဗီဇကုထုံးယန္တရားကိုသိရှိနားလည်ခြင်းသည်သိပ္ပံပညာရှင်များအား Mozart သို့မဟုတ် Einstein ကိုဖန်တီးနိုင်လိမ့်မည်ဟုထပ်မံယူဆခဲ့သည်။
ဂျီနိုအာရလဒ်များသည်ကျွန်ုပ်တို့၏မျှော်မှန်းချက်များနှင့်အညီလိုက်လျောညီထွေဖြစ်စေသောရလဒ်များ၏ရှုံးနိမ့်မှုသည်ဇီဝဗေဒမည်သို့အလုပ်လုပ်သည်ဟူသောကျွန်ုပ်တို့၏မျှော်မှန်းချက်များသည်မှားယွင်းသောယူဆချက်များ (သို့) အချက်အလက်များပေါ်တွင်ရှင်းလင်းစွာဖော်ပြသည်။ မျိုးရိုးခွဲခြားသတ်မှတ်ခြင်းအယူအဆအပေါ်ကျွန်ုပ်တို့၏“ ယုံကြည်ချက်” သည်အခြေခံအားဖြင့်ချို့ယွင်းချက်ရှိသည်။ မျိုးရိုးဗီဇ“ ပရိုဂရမ်းမင်း” ၏အကျိုးဆက်ကြောင့်ကျွန်ုပ်တို့၏ဘ ၀ ဇာတ်ကောင်စရိုက်ကိုအမှန်ဟုမသတ်မှတ်နိုင်ပါ။ ဂျီနိုအာရလဒ်သည်ကျွန်ုပ်တို့အားပြန်လည်စဉ်းစားရန်တွန်းအားပေးသည် -“ ငါတို့ရဲ့ဇီဝရှုပ်ထွေးမှုတွေကိုဘယ်ကနေရသလဲ။ ”
Human Genome လေ့လာမှု၏အံ့သြဖွယ်ရလဒ်များအပေါ်ဝေဖန်ချက်တစ်ခုတွင်ကမ္ဘာ့အထင်ရှားဆုံးမျိုးရိုးဗီဇပညာရှင်နှင့်နိုဘယ်ဆုရှင်တစ် ဦး ဖြစ်သူ David Baltimore ကဤရှုပ်ထွေးမှုပြဿနာကိုဖြေရှင်းခဲ့သည်။
“ ဒါပေမယ့်လူသားတွေရဲ့မျိုးရိုးဗီဇကငါတို့ကွန်ပျူတာတွေမှာမတူညီတဲ့မျိုးရိုးဗီဇတွေအများကြီးမပါ ၀ င်ဘူးဆိုရင်ပိုးတွေ၊ အပင်တွေအပေါ်မျိုးရိုးဗီဇတွေပိုသုံးပြီးငါတို့ရဲ့သံသယဖြစ်စရာရှုပ်ထွေးမှုတွေမရဘူးဆိုတာရှင်းပါတယ်။ ကျွန်ုပ်တို့၏ရှုပ်ထွေးမှုများ-ကျွန်ုပ်တို့၏ကြီးမားသောအပြုအမူအကျင့်များ၊ သတိရှိသောလုပ်ဆောင်မှုကိုထုတ်လုပ်နိုင်စွမ်း၊ ထူးခြားသောရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာပေါင်းစပ်မှု၊ ပတ်ဝန်းကျင်အပြောင်းအလဲများအားတုန့်ပြန်ရာတွင်တိကျစွာချိန်ညှိထားသောအပြောင်းအလဲများအားနားလည်ခြင်း အနာဂတ်။ ” (သဘာဝ 409: 816, 2001)
သိပ္ပံပညာရှင်များသည်ကျွန်ုပ်တို့၏ဇီဝကံကြမ္မာများကိုကျွန်ုပ်တို့၏မျိုးရိုးဗီဇများတွင်ရေးထားသည်ဟုအဆက်မပြတ်ပြောလေ့ရှိသည်။ ထိုယုံကြည်ချက်၏မျက်နှာ၌စကြဝာသည်ကျွန်ုပ်တို့အားဟာသပြက်လုံးတစ်ခုနှင့်ပြက်ရယ်ပြုသည်။ “ ဘဝထိန်းချုပ်မှု” သည်ဗီဇတွင်မရှိပါ။ ပရောဂျက်၏ရလဒ်များတွင်စိတ်ဝင်စားစရာအကောင်းဆုံးအကျိုးဆက်မှာငါတို့ယခု Baltimore ကိုရည်ညွှန်းပြီးအနာဂတ်အတွက်စိန်ခေါ်မှုနှင့်ရင်ဆိုင်ရမည်။ မျိုးရိုးဗီဇမဟုတ်လျှင်ကျွန်ုပ်တို့၏ဇီဝဗေဒကို“ ထိန်းချုပ်” မည်နည်း။
လွန်ခဲ့သောနှစ်များအတွင်းသိပ္ပံနှင့်စာနယ်ဇင်းများ၏မျိုးရိုးဗီဇ“ ပါဝါ” အပေါ်အလေးပေးမှုသည်သက်ရှိရုပ်သွင်ပြင်နှင့် ပတ်သက်၍ ကွဲပြားခြားနားသောနားလည်မှုကိုဖော်ပြသည့်ဇီဝဗေဒပညာရှင်များစွာ၏ပြောင်မြောက်သောလက်ရာကိုလွှမ်းမိုးခဲ့သည်။ ဆဲလ်သိပ္ပံ၏အစွန်ဆုံးတွင်ပေါ်ထွက်လာသောအချက်မှာပတ်ဝန်းကျင်နှင့်အထူးသဖြင့်ကျွန်ုပ်တို့၏ပတ် ၀ န်းကျင်အပေါ်ကျွန်ုပ်တို့၏ခံယူချက်သည်ကျွန်ုပ်တို့၏အမူအကျင့်နှင့်မျိုးဗီဇလုပ်ဆောင်မှုကိုတိုက်ရိုက်ထိန်းချုပ်သည်။
တိရစ္ဆာန်များသည်ဆဲလ်တစ်ခုတည်းမှလူသားများအထိရှိသောမော်လီကျူးယန္တရားများသည်ပတ်ဝန်းကျင်လှုံ့ဆော်မှုများကိုတုံ့ပြန်ပြီးသင့်လျော်သောဇီဝကမ္မနှင့်အပြုအမူတုံ့ပြန်မှုများကိုမကြာသေးမီကဖော်ထုတ်ခဲ့သည်။ ဆဲလ်များသည်အမြဲပြောင်းလဲနေသောသဘာဝပတ်ဝန်းကျင်လိုအပ်ချက်များကိုလိုက်လျောညီထွေဖြစ်စေရန်၎င်းတို့၏ဖွဲ့စည်းပုံနှင့်လုပ်ဆောင်ချက်ကိုအင်တိုက်အားတိုက်လိုက်လျောညီထွေဖြစ်အောင်အသုံးချသည်။ လိုက်လျောညီထွေဖြစ်စေသောဖြစ်စဉ်ကိုဆဲလ်အမြှေး (ဦး နှောက်) နှင့်ညီမျှသောဆဲလ်အမြှေး (ဆဲလ်အရေ) ဖြင့်ဖျန်ဖြေပေးသည်။ ဆဲလ်အမြှေးပါးများသည်လက်ခံပရိုတိန်း၏လုပ်ဆောင်မှုမှတဆင့်ပတ်ဝန်းကျင်အချက်ပြအမှတ်အသားများကိုအသိအမှတ်ပြုသည်။ လက်ခံသူများသည်ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ (ဥပမာ၊ ဓာတုပစ္စည်းများ၊ အိုင်းယွန်း) နှင့်စွမ်းအင် (ဥပမာ၊ လျှပ်စစ်သံလိုက်ဓာတ်၊ စကာလာအင်အား) အချက်ပြနှစ်ခုလုံးကိုအသိအမှတ်ပြုသည်။
ပတ်ဝန်းကျင်အချက်ပြများက၎င်းတို့ကိုဖြည့်စွက်ပရိုတိန်းဓာတ်များနှင့်ပေါင်းစည်းစေသော receptor protein များကိုသက်ဝင်စေသည်။ Effector protein များသည်ဆဲလ်၏အမူအကျင့်ကိုထိန်းချုပ်သော "switches" များဖြစ်သည်။ Receptor-effector protein များသည်ဆဲလ်များကိုရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာအာရုံခံစားမှုဖြင့်အသိဥာဏ်ရှိစေသည်။ တင်းကျပ်သောအဓိပ္ပါယ်ဖြင့်ဤအမြှေးပါးပရိုတင်းရှုပ်ထွေးမှုများသည်မော်လီကျူး၏ယူနစ်များကိုကိုယ်စားပြုသည်။ ဤအမြှေးပါးခံယူချက်မော်လီကျူးများသည်မျိုးဗီဇကူးပြောင်းခြင်း (မျိုးရိုးဗီဇအစီအစဉ်များအဖွင့်အပိတ်) ကိုလည်းထိန်းချုပ်ထားပြီးမကြာသေးမီကမှပြန်လည်ပြုပြင်ထားသောဗီဇပြောင်းလဲမှုများနှင့်ဆက်စပ်နေသည်။ DNA ကိုစိတ်ဖိစီးမှုကိုတုံ့ပြန်သောကုဒ်)
ဆဲလ်အမြှေးပါးသည်ကွန်ပျူတာချစ်ပ်တစ်ခု၏ဖွဲ့စည်းတည်ဆောက်ပုံနှင့်အညီလုပ်ဆောင်မှုတစ်ခုဖြစ်သည်။ nucleus သည်မျိုးရိုးဗီဇအစီအစဉ်များတင်ထားသော read-write hard disk ကိုကိုယ်စားပြုသည်။ အမြှေးပါးအမြင်အာရုံယူနစ်များတိုးလာခြင်းမှဖြစ်ပေါ်လာသောသက်ရှိများဆင့်ကဲဖြစ်စဉ်ကို fractal geometry ကို သုံး၍ ပုံစံချလိမ့်မည်။ ထပ်ခါတလဲလဲ fractal ပုံစံများသည်ဆဲလ်၊ ဆဲလ်ပေါင်းစုံသက်ရှိများနှင့်လူမှုဆင့်ကဲဖြစ်စဉ်အဆင့်သုံးတို့တွင်ဖွဲ့စည်းတည်ဆောက်ပုံနှင့်လုပ်ဆောင်ချက်ကိုအပြန်အလှန်ရည်ညွှန်းသည်။ fractal သင်္ချာအားဖြင့်ကျွန်ုပ်တို့သည်ဆင့်ကဲဖြစ်စဉ်၏အတိတ်နှင့်အနာဂတ်သို့အဖိုးတန်ထိုးထွင်းသိမြင်မှုနှင့်ထောက်ပံ့ပေးသည်။
ပတ် ၀ န်းကျင်သည်ခံယူချက်၊ အပြုအမူ၊ မျိုးဗီဇလုပ်ဆောင်မှုနှင့်မျိုးရိုးဗီဇကုဒ်တို့ကိုပြန်လည်ရေးသားခြင်းကိုထိန်းချုပ်သည်။ ဆဲလ်အသစ်များသည်သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်အတွေ့အကြုံများကိုတုန့်ပြန်သည့်အနေနှင့်အာရုံခံစားမှုပရိုတိန်းအသစ်များကို ဖန်တီး၍ သင်ယူသည်။ အထူးသဖြင့်သွယ်ဝိုက်သောအတွေ့အကြုံများ (ဥပမာ၊ မိဘ၊ ရွယ်တူ၊ ပညာရေးပညာရေး) မှသင်ယူထားသောသဘောထားအမြင်များသည်မှားယွင်းသောအချက်အလက်များ (သို့) လွဲမှားသောအဓိပ္ပာယ်ကောက်ယူမှုများပေါ်တွင်မူတည်သည်။ ၎င်းတို့သည်“ အစစ်အမှန်” ဖြစ်နိုင်သည်၊ မဖြစ်နိုင်သည်ဟူသောခံယူချက်များသည်လက်တွေ့ယုံကြည်ချက်များတွင်ရှိသည်။
ကျွန်ုပ်တို့၏သိပ္ပံနည်းကျအသိပညာအသစ်သည်ယုံကြည်ချက်၏တန်ခိုးကိုရှေးခေတ်အသိတစ်ခုသို့ပြန်ရောက်စေသည်။ ယုံကြည်ချက်များသည်အမှန်ဖြစ်သည်၊ မှားသည်ဖြစ်စေအမှန်ပင်အစွမ်းထက်သည်။ “ အပြုသဘောဆောင်သောတွေးခေါ်နိုင်စွမ်း” ကိုကျွန်ုပ်တို့အမြဲကြားဖူးသော်လည်းပြဿနာသည်အပျက်သဘောဆောင်သောအားဖြင့်ဆန့်ကျင်ဘက်သို့ ဦး တည်နေသည်။ ကျန်းမာရေးနှင့်ကြုံတွေ့ရသောပြသနာများသည်ကျွန်ုပ်တို့၏သင်ယူမှုအတွေ့အကြုံများမှရရှိသော“ လွဲမှားသောအမြင်များ” နှင့်အများအားဖြင့်ဆက်စပ်နေသည်။ ဇာတ်လမ်း၏အံ့သြဖွယ်ကောင်းသောအစိတ်အပိုင်းမှာသဘောထားအမြင်များကိုပြန်လည်သင်ကြားပေးနိုင်သည်။ ကျွန်ုပ်တို့၏အသိစိတ်ကိုပြန်လည်လေ့ကျင့်ခြင်းဖြင့်ကျွန်ုပ်တို့၏ဘ ၀ ကိုပြန်လည်ပုံဖော်နိုင်သည်။ ၎င်းသည်ကျွန်ုပ်တို့အားလက်ဆင့်ကမ်းပေးခဲ့သောဆဲလ်သေဇီဝဗေဒတွင်ယခုအသိအမှတ်ပြုခံရသောအတွေ့အကြုံမရှိသောဉာဏ်ပညာ၏ရောင်ပြန်ဟပ်မှုတစ်ခုဖြစ်သည်။
အသစ်ဖော်ပြထားသောဆဲလ်ထိန်းချုပ်မှုယန္တရားများကိုနားလည်ခြင်းသည်ရူပဗေဒတွင်ဖြစ်ပေါ်လာသောကွမ်တမ်တော်လှန်ရေးကဲ့သို့ဇီဝဗေဒယုံကြည်ချက်ကိုလေးနက်စွာပြောင်းလဲစေလိမ့်မည်။ ပေါ်ထွက်လာသောဇီဝဗေဒပုံစံအသစ်၏အားသာချက်မှာသမားရိုးကျဆေးဝါး၊ ဖြည့်ဆေးနှင့်ဝိညာဉ်ရေးရာကုသမှုတို့၏အခြေခံဒဿနအတွေးအခေါ်များကိုစုစည်းစေသည်။