chimps, cetaceans နှင့်လူသားများအပါအ ၀ င်ပိုမိုမြင့်မားသောနို့တိုက်သတ္တဝါများ၏ဆင့်ကဲဖြစ်စဉ်သည်“ အသိစိတ်” (သို့) ရိုးရှင်းစွာအသိစိတ် (အသိစိတ်) ဟုခေါ်သောအသိဥာဏ်အဆင့်သစ်ကိုဖြစ်ပေါ်စေသည်။ အသိဥာဏ်သစ်သည်အရေးကြီးသောဆင့်ကဲဖြစ်စဉ်တိုးတက်မှုဖြစ်သည်။ အစောပိုင်းတွင်မသိစိတ်သည်ကျွန်ုပ်တို့၏“ အလိုအလျောက်မောင်းနှင်သူ” ဖြစ်သည်။ သိစိတ်သည်ကျွန်ုပ်တို့၏ထိန်းချုပ်မှုဖြစ်သည်။ ဥပမာအားဖြင့်ဘောလုံးတစ်လုံးသင့်မျက်လုံးနားရောက်လာရင်နှေးကွေးတဲ့အသိစိတ်ကခြိမ်းခြောက်နေတဲ့ဒုံးကျည်ကိုသတိထားဖို့အချိန်မရှိနိုင်ဘူး။ သို့ရာတွင်တစ်စက္ကန့်လျှင်ပတ်ဝန်းကျင် ၂၀၀၀၀၀ ၀ န်းကျင်ကိုလှုံ့ဆော်ပေးသောမသိစိတ်ကစိတ်ကိုတစ်စက္ကန့်အတွင်းသတိစိတ်ဖြင့်အဓိပ္ပာယ်ကောက်ယူသောပတ်ဝန်းကျင်လှုံ့ဆော်မှု ၄၀ သည်မျက်လုံးကိုမှိတ်စေလိမ့်မည်။ [Norretranders 20,000,000] အသိစွမ်းအားအရှိဆုံးသတင်းအချက်အလတ်များဖြစ်သောပတ် ၀ န်းကျင်နှင့်ခန္ဓာကိုယ်အတွင်းပိုင်းအသိစိတ်ဓာတ်နှစ်ခုလုံးကိုဂရုပြုစောင့်ကြည့်သည်၊ ပတ်ဝန်းကျင်အချက်များကိုဖတ်ပြီးအကူအညီမပါဘဲကြီးကြပ်မှုသို့မဟုတ်ချက်ချင်းရယူသည်။ အသိစိတ်ကိုသိသောအသိသည်ပင်။
စိတ်နှစ်ခုသည်ပြောင်းလဲနေသောနှစ်ခုဖြစ်စေသည်။ အတူတကွလည်ပတ်ပါ၊ အသိစိတ်သည်မနက်ဖြန်၌သင်သွားမည့်ပါတီကဲ့သို့သောအချို့သောအချက်အချို့ကိုအာရုံစိုက်ရန်၎င်း၏အရင်းအမြစ်များကိုသုံးနိုင်သည်။ တစ်ပြိုင်နက်တည်းမှာမင်းရဲ့မသိစိတ်ကမြက်ရိတ်စက်ကိုဘေးပတ်ပတ်လည်ကိုတွန်းပို့နိုင်ပြီးမင်းရဲ့မြက်ခင်းတွေကိုရိတ်ဖို့ဂရုတစိုက်သတိမပြုမိပေမဲ့အောင်မြင်စွာမဖြတ်နိုင်ပါ။
စိတ် (မသိစိတ်နှင့်အသိစိတ်) နှစ်ခုသည်နောက်ပိုင်းတွင်မသိစိတ်ကိုစီမံခန့်ခွဲနိုင်သောအလွန်ရှုပ်ထွေးသောအပြုအမူများကိုရယူရာတွင်ပူးပေါင်းသည်။ ကားမောင်းသူထိုင်ခုံမှာစိတ်လှုပ်ရှားစွာထိုင်ပြီးကားမောင်းပုံကိုလေ့လာဖို့ပြင်ဆင်နေတဲ့ပထမဆုံးနေ့ကိုသတိရပါ။ သတိရှိစိတ်ဖြင့်ကိုင်တွယ်ရမည့်အရာများစွာသည်ယိမ်းယိုင်သွားသည်။ လမ်းကိုမျက်စိမှိတ်နေစဉ်အနောက်ဘက်နှင့်ဘေးကြည့်မှန်များကိုကြည့်ရမည်၊ အမြန်နှုန်းပြကိရိယာနှင့်အခြားတိုင်းတာချက်များကိုအာရုံစိုက်ပါ၊ စံပြောင်းယာဉ်၏စက်ဘီးနင်းနင်းသုံးချောင်းအတွက်ခြေနှစ်ချောင်းကို သုံး၍ တည်ငြိမ်အေးဆေးစွာစုဆောင်းပါ။ မင်းကရွယ်တူတွေကိုကြည့်ပြီးကားမောင်းတယ်။ ဤအမူအကျင့်များအားလုံးကိုသင်၏စိတ်ထဲတွင် "အစီအစဉ်ချ" ခြင်းမပြုမီအချိန်ကြာပုံရသည်။
ယနေ့သင်ကားပေါ်တက်။ စက်နှိုးခြင်းကိုဖွင့ ်၍ မောင်းနှင်ခြင်း၏စက်ပိုင်းဆိုင်ရာများကိုတွေးတောစရာမလိုဘဲမြို့ထဲကိုအောင်မြင်စွာသွားလာရန်လိုအပ်သောရှုပ်ထွေးသောကျွမ်းကျင်မှုများအားလုံးကိုပါ ၀ င်စေသည်။ ငါဒီလိုကြုံဖူးသူတစ်ယောက်တည်းမဟုတ်ဘူးဆိုတာငါသိတယ်။ မင်းကားမောင်းနေပြီးမင်းဘေးမှာထိုင်နေတဲ့ခရီးသည်နဲ့ပျော်စရာကောင်းတဲ့ဆွေးနွေးမှုတစ်ခုလုပ်နေတာ။ တကယ်တော့မင်းရဲ့သတိလစ်တာကစကားပြောတာကိုစွဲသွားစေပြီးလမ်းတစ်နေရာကမင်းကိုနိုးလာအောင်ငါးမိနစ်လောက်ကားမောင်းတာတောင်သတိမပြုမိခဲ့ဘူး။ ခဏတာစတင်ပြီးနောက်သင်သည်လမ်း၏ဘေး၌ရှိနေသေးပြီးအသွားအလာစီးဆင်းမှုနှင့်အတူတဖြည်းဖြည်းရွေ့လျားနေသည်ကိုသင်သတိပြုမိသည်။ နောက်ကြည့်မှန်ကိုအမြန်စစ်ဆေးခြင်းသည်သင်ကြေမွနေသောရပ်တန့်ထားသောဆိုင်းဘုတ်များနှင့်စာတိုက်ပုံးများကိုရိုက်ခွဲခြင်းမှမထားခဲ့ကြောင်းဖော်ပြသည်။ အဲဒီအချိန်တုန်းကမင်းကားကိုသတိလစ်မေ့မျောစွာမမောင်းခဲ့ဘူးဆိုရင်ဘယ်သူလဲ။ မသိစိတ်က ပြီးတော့ဘယ်လောက်ကောင်းကောင်းလုပ်ခဲ့လဲ။ မင်းကသူ့ရဲ့အမူအကျင့်ကိုသတိမပြုမိခဲ့ပေမယ့်မသိစိတ်ကသိသာထင်ရှားတာကမင်းရဲ့ကားမောင်းပညာအတွေ့အကြုံအရသင်ပေးခဲ့တာကိုသိသာထင်ရှားစွာလုပ်ဆောင်ခဲ့ပုံပါပဲ။